Meditatie is in deze tijd geen vage, zweverige bezigheid meer.
Toch bestaan er hardnekkige misverstanden over mediteren.
Antwoord geven op vragen kan alleen met woorden.
En woorden schieten altijd tekort als het om meditatie gaat.
De School voor Meditatie biedt een meditatievorm die eenvoudig is en makkelijk uitvoerbaar voor de ‘Westerse’ mens. Hieronder proberen we enig inzicht te geven in wat meditatie kan zijn of kan doen in iemands leven.
- Wat gebeurt er als je mediteert?
- Wat is de zin van meditatie?
- Wat is meditatie in ieder geval niet?
- Welke inspanning is nodig voor meditatie?
- Wat is het verschil tussen mindfulness en meditatie?
- Wat is het effect van mediteren voor mij persoonlijk?
- Verandert mijn persoonlijkheid door meditatie?
- Advaita Vedanta
- Wat betekent meditatie voor mij?
- Hoezo meditatie met een mantra?
- Waarom wordt meditatie vaak als iets zweverigs gezien?
- Waarom is samen mediteren makkelijker dan in je eentje?
- Wat valt er eigenlijk nog te ontdekken met meditatie?
Wat gebeurt er als je mediteert?
Meditatie is een proces dat je brengt naar een gebied van stilte of stilheid in jezelf. Daarin zijn veel niveaus van verdieping te ontdekken. Afhankelijk van tijd en plaats worden aan dat gebied verschillende benamingen gegeven zoals het Zelf, de ziel, de innerlijke natuur, het hart, de ultieme werkelijkheid, de Bron, het Zijn. Al deze benamingen staan voor iets dat constant en onveranderlijk is: die zekerheid die je soms kunt ervaren in het gevoel van ‘Ik ben’.
Meditatie is in wezen een weg van zelfontdekking die ons geleidelijk maar trefzeker toont wat alle grote tradities en wijzen ons voorhouden: dat hetzelfde ‘zelf’ leeft in de harten van ons allemaal, van iedereen.
Wat is de zin van meditatie?
De basis van meditatie is het verlangen naar zelfkennis. Als je denkt dat je jezelf al kent, zal je er niet eens aan beginnen!
Meditatie is goed te vergelijken met zelfreflectie. Het toont zich na verloop van tijd als een proces van zelfonderzoek. Als je inzicht in jezelf begint te krijgen, ook in de verborgen delen van jezelf, ontstaat er rust.
Deze diepe stilte ontstaat dus vanzelf. Als je er druk naar op zoek gaat houdt de stilte direct op. Dus ze ontstaat alleen als je gaat inzien hoe het ‘zelf’ te werk gaat en als ‘vanzelf’ komt.
Wat is meditatie in ieder geval niet?
Meditatie zoals binnen de School voor Meditatie wordt beoefend, moet niet verward worden met het begrip meditatie zoals dat in de praktijk binnen verschillende godsdiensten gebruikelijk is. Deze vormen van meditatie gaan gauw gepaard met denkprocessen. Het kan voorkomen dat mensen de beoefening van meditatie associëren met ‘bidden om iets’, of koppelen aan gevoelens van hoop of aan een wens. Ook kan het idee bestaan dat meditatie te maken heeft met troost bieden of de geest ‘in verheven staat’ brengen.
Meditatie is vrij van ieder geloof of dogma, niet gebonden aan het verleden.
Meditatie ontwikkelt een waakzame geest: het begrijpen van de totaliteit, de samenhang van het leven waarin elke verbrokkeling is opgehouden. Meditatie is je bewust zijn van elke gedachte en van elk gevoel in het huidige moment, maar zó, dat je er niet in gevangen raakt.
Welke inspanning is nodig voor meditatie?
Fysiek: Geen. Werkelijk niets.
Mentaal: jezelf ruimte, tijd en rust geven om alles even los te laten.
Meditatie is: opgeven, overgave.
Het werkelijk opgeven ligt in de beoefening van de techniek zelf, waardoor we langzaam maar zeker worden weggeleid uit wat we altijd dachten te zijn: de gedachten, de dromen, de verbeeldingen, wensen, zorgen en angsten en al die gevoelens, waar we ons zo dikwijls door laten overheersen.
In meditatie is geen sprake van ‘doen’. Je kunt beter spreken van toelaten. Mediteren is een proces dat op natuurlijke wijze plaatsvindt in de handeling van de beoefening zelf. Het is dus niet zo dat al die gedachten, emoties en angsten worden vernietigd of dat ze verdwijnen. Nee, dat zal nooit kunnen, want juist die gevoelens, emoties en angsten houden de wereld draaiende!
Maar tijdens meditatie, twee keer per dag, kunnen we er los van komen. We worden bevrijd van de eisen ervan, waardoor er geen energie verbruikt hoeft te worden. Dit is even waar als ook hoogst noodzakelijk, want in werkelijkheid is de mens deze dingen niet, en in wezen weet je dat ook! Door ze los te laten in de meditatie, door ze geen aandacht te geven, wordt er een zekere verfrissing en een helderheid gevonden. Dit betekent dat je tijdens de dag beter in staat bent deze gedachten en gevoelens in te zetten waar nodig en als instrumenten te gebruiken, in plaats van erdoor te worden beheerst.
Zo komen we weer terug bij het uitgangspunt: we hoeven niet werkelijk iets op te geven. Ga de meditatie zien puur als een geschenk dat op je levenspad is gekomen. Mediteer en de meditatie geeft voor ons op. Het effect van meditatie kan worden vergeleken met het laten rusten van een emmer modderig water… …in werkelijkheid is de mens dit water, dat al die beweeglijke partikeltjes van gevoelens en verbeeldingen bevat, maar dat alleen de stilte (de rust) nodig heeft om zijn ware natuur ‘ik besta’ te onthullen. Minder roeren, dan wordt het water weer helder en transparant.
Wat is het verschil tussen mindfulness en meditatie?
Mindfulness is een vorm van bewust aandacht geven aan het moment, zonder te oordelen.
Opmerkzaam te zijn van gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties en de fysieke omgeving zonder oordeel van ‘goed of fout’.
Zo leert men negatieve gedachten en gevoelens te zien als voorbijgaande gebeurtenissen in plaats van feiten. Hierdoor kan je er gemakkelijker afstand van leren nemen. Men leert zich te ontspannen en het hoofd leeg te maken. Mindfulness wordt gebruikt in therapieën.
Meditatie gaat verder en is een continue beweging en niet van één moment. Meditatie is loskomen van persoonlijke hechtingen, bewust of onbewust, en beperkt zich niet tot een paar momenten op de dag. Het is aandachtig leven. Het is een levenshouding, waar je voor de rest van je leven mee verbonden weet. Er is op den duur geen scheiding meer tussen dagelijks bestaan en meditatie.
Wat is het effect van mediteren voor mij persoonlijk?
Hoe minder je je bezighoudt met deze vraag, des te sneller je merkt dat er iets verandert…
Toch ondervinden veel mensen hetzelfde:
Je krijgt beter inzicht in het leven.
Je denkt creatiever en helderder.
Je weet beter wie je in werkelijkheid bent.
Je bent minder vaak ziek.
Je maakt je minder druk om zaken die je toch niet kunt veranderen.
Je wordt milder en vriendelijker naar anderen en naar je zelf.
Je gaat je minder snel vergelijken met anderen.
Je voelt je gelukkiger.
Verandert mijn persoonlijkheid door meditatie?
Nee, gelukkig niet. Je krijgt meer inzicht in de kern van je bestaan als mens, in je diepste natuur, in de kracht die daarin schuilt. Zo worden ook de aloude vragen die je je in je kinderjaren al gesteld hebt weer tot leven gebracht, zoals: wie ben ik, waar kom ik vandaan, waar ga ik heen?
Meditatie is een goed hulpmiddel om tot zelfobservatie en zelfonderzoek te komen. Je persoonlijkheid en je karakter blijven hetzelfde, maar je krijgt er meer inzicht in. Je gaat er anders mee om.
Advaita Vedanta
De Advaita Vedanta is een zeer oude spirituele traditie, die stamt uit de periode van de oudst bekende Indiase geschriften als de Upanishads of de Bhagavad Gita (3500 – 6000 jaar BCE).
De oorspronkelijke geschriften uit de Indiase Vedische traditie worden de Veda’s genoemd.
A-dvaita is een woord uit het Sanskriet en betekent ‘niet -twee’. Vedanta betekent ‘het einde van alle kennis’ en staat aldus voor ‘het volmaakte weten’.
Kort gezegd stelt de leer dat alle vormen en kwaliteiten van leven -hoe divers of tegengesteld ook- voortkomen uit één bron, het Ene. Alles is met alles verbonden en uiteindelijk één in bewustzijn. Eén zonder tweede…
Advaita is alleen te begrijpen en te voelen in fasen, in stappen… evenals meditatie. Meditatie is een van de belangrijkste toegangswegen om tot enig begrip van Advaita te komen.
Wat betekent meditatie voor mij?
Dat is aan jou om voor jezelf uit te zoeken. Belangrijk hierbij is de eigen ervaring en je vrij voelen van interpretaties van anderen. Je bent je eigen leermeester. Het is niet de bedoeling om gedachten en beelden (wat altijd projecties zijn uit het verleden) zo veel mogelijk uit te schakelen of te onderdrukken. Maar om deze te observeren als ze opkomen en dan terug te keren in het NU door naar de mantra te luisteren.
Hoezo meditatie met een mantra?
Een mantra is niet strikt noodzakelijk bij het mediteren. Maar je zult merken dat je wordt afgeleid door allerlei gedachten. Daarom is het makkelijk een houvast te hebben in de vorm van een mantra(klank), waarop je je kunt concentreren.
Waarom wordt meditatie vaak als iets zweverigs gezien?
Binnen alle grote godsdiensten en levensbeschouwingen ontstaan nieuwe stromingen, scholen en bewegingen die op zoek gaan naar de bron of het fundament ervan.
Zo ontstond Mystiek en Gnosticisme in het Christendom, Soefisme in de Islam, Chassidisme en Kabbalisme in het Judaïsme, Advaita Vedanta in het Hindoeïsme, Zen en Dzogchen in het Boeddhisme. Deze stromingen zijn gericht op de individuele ontwikkeling van de mens, daadwerkelijke toepassing, innerlijke transformatie en realisatie van bewustzijn.
De beoefening van meditatie is een middel daartoe.
Waarom is samen mediteren makkelijker dan in je eentje?
Om te mediteren is enige zelfdiscipline nodig, zeker in het begin. Door in een groep te mediteren, al is het één keer in de week, word je gestimuleerd om niet snel op te geven.
Daarnaast is de uitwisseling en het delen van ervaringen werkelijk onmisbaar. Je weet je gesteund en gedragen in de groep.
Mediteren is en blijft wel een individueel, persoonlijk gebeuren. Je bent je eigen leermeester. Je doet je eigen ontdekkingen en je gaat merken dat dit vanzelf gaat. Het is niet nodig om op zoek te gaan.
Wat valt er eigenlijk nog te ontdekken met meditatie?
Er schuilt een onvermoede wereld vol verrassingen in het bestaan als je open staat om verder te kijken dan je eigen doen en denken….
Dit is een bekend verhaaltje uit de traditie:
De kikker en de zeeschildpad
Een kikker woonde in een modderig meertje.
“Kijk toch eens hoe goed ik het heb”, zei hij tegen ieder die dat horen wilde.
“Deze plek geeft mij alles wat ik wens. Er is geen plek mooier en beter dan mijn meertje”.
Op een dag kwam een zeeschildpad langs en vertelde over de grootsheid van de zee.
Over de watermassa die niet gevoelig was voor de droogte, over de beweging van het water met zijn golven en stilte in de diepte, over de enorme variatie van bewoners die zo anders zijn dan zij, over de ruimte en de vrijheid.
Kikkers bek viel open van verbazing.
“Bestaat er dan nog iets anders dan mijn meertje?
Ik denk dat ik de hele wereld ken en dat ik alles weet.
Wat jij mij vertelt, schildpad, is mij totaal onbekend “.
Schildpad keek hem lange tijd aan en zei: “Toch is het echt waar” en vervolgde rustig zijn tocht.
En de kikker? Die dook vertwijfeld weer de modder in….
Er is méér dan je denkt te zien!